Chăm sóc bệnh nhân sau phẫu thuật cắt trĩ

I. Tìm hiểu về bệnh Trĩ

Bệnh trĩ là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh hậu môn trực tràng. Bệnh trĩ được tạo thành do giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ.

II. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh trĩ

Chảy máu: Là triệu chứng sớm nhất cũng là triệu chứng thường gặp nhất. Tình cờ người bệnh phát hiện có máu ở giấy vệ sinh, hoặc nhìn vào phân thấy vài tia máu đỏ, hoặc máu chảy thành giọt, thành tia khi đại tiện táo bón.

Sa búi trĩ: thường xảy ra trễ hơn sau một thời gian đi đại tiện có chảy máu, lúc đầu sau mỗi khi đại tiện thấy có khối nhỏ lồi ra ở lỗ hậu môn, sau đó khối đó tự tụt vào được. Càng về sau khối lồi ra đó to lên dần và không tự tụt vào sau khi đi đại tiện nữa mà phải dùng tay nhét vào.

Sưng nề vùng hậu môn: có thể trĩ bị phù nề hoặc sưng khá to và mắc nghẹt không thể đẩy lên được làm người bệnh rất đau.

Đau: Có thể không đau hoặc đau cấp, đau mạn tính.

III. Phương pháp điều trị

Hiện có rất nhiều phương pháp điều trị, nội khoa, phẫu thuật theo phương pháp cổ điển và đặc biệt hiện nay đang áp dụng phẫu thuật cắt trĩ theo phương pháp Longo có rất nhiều ưu điểm:

Thời gian phẫu thuật ngắn: 20-30 phút.
Ít đau: do vùng thao tác phẫu thuật nằm trên đường lược, nơi có rất ít tận cùng thần kinh cảm giác.
Thời gian nằm viện ngắn: trung bình từ 10h – 24h sau mổ. Sau mổ khoảng 6 giờ là thời gian theo dõi vấn đề chảy máu, 10h – 24h để theo dõi các biến chứng của gây mê, gây tê.
Tỉ lệ tái phát sau mổ rất ít: do cắt trĩ theo phương pháp Longo đã cắt nguồn cung cấp máu đến các búi trĩ đồng thời tạo hình lại cấu trúc ống hậu môn.

IV. Chăm sóc sau phẫu thuật

Bệnh trĩ có thể dễ dàng chữa trị bằng cách phẫu thuật, tuy nhiên để tránh tình trạng tái bệnh, tránh nhiễm trùng vùng hậu môn, tránh các di chứng về sau, bệnh nhân cần chú ý chăm sóc sau khi phẫu thuật. Dưới đây là một số chia sẻ của Bác sĩ CKII Nguyễn Văn Thưởng – CK Ngoại – Hậu môn Trực tràng – Bệnh viện Đa khoa Tràng An, về việc chăm sóc và theo dõi sau phẫu thuật cắt trĩ:

1. Những điều nên làm sau khi phẫu thuật cắt trĩ

Nếu có các dấu hiệu như đại tiện ra máu, sưng nề hậu môn, đại tiện phân lỏng nhiều lần trong ngày (trên 4 lần), đại tiện phân táo bón (trên 3 ngày không đại tiện), đau rát hậu môn hoặc có những bất thường về toàn trạng (sốt, mẩn ngứa, mệt, buồn nôn, nôn…)… phải liên hệ trực tiếp với bác sĩ phẫu thuật hoặc đến viện khám lại ngay.

Thông thường 7-10 ngày sau khi phẫu thuật, bệnh nhân sẽ hết tiết dịch, hết đau, đại tiện và ăn uống bình thường, trở lại làm việc bình thường. Nếu sau 10 ngày, bệnh nhân vẫn còn tồn tại một trong những biểu hiện bất thường trên, cần liên hệ ngay với bác sĩ phẫu thuật hoặc đến cơ sở y tế khám lại.

2. Theo dõi chăm sóc tại nhà.

Tập đi đại tiện đúng giờ, tránh rặn khi táo bón, ngâm rửa hậu môn với nước ấm pha Bethadin 10% (pha đủ nhìn màu như màu nước chè tươi là được) (hoặc dân gian có thể dùng nước chè tươi) ngày 2 lần và sau khi đi đại tiện, cọ rửa nhẹ nhàng, tránh cọ sát mạnh dẫn đến chảy máu, nhiễm trùng hậu môn. Nước ấm pha thuốc sát trùng có tác dụng nhằm giảm đau tại chỗ và vết mổ sạch sẽ và tạo cảm giác thoải mái.

Thói quen ăn uống: nguyên nhân dẫn đến bệnh trĩ chủ yếu là do táo bón và thói quen ăn uống không tốt. Vì vậy, tránh bệnh trĩ tái phát, bệnh nhân nên thay đổi thói quen ăn uống, tránh gây táo bón. Có thể ăn những thực phẩm nhiều chất xơ (các loại rau..), hoa quả, uống nhiều nước.. hỗ trợ việc tiêu hóa dễ dàng hơn.

Không chất kích thích: sau 24 giờ cắt trĩ, người bệnh có thể ăn uống bình thường, tuy nhiên nên tránh những chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, café …

Vận động nhẹ nhàng: vận động nhẹ nhàng, đi lại, không ngồi nhiều, đứng một chỗ quá lâu, gây áp lực cho vùng hậu môn dễ tái phát bệnh.

Giữ vết thương khô thoáng: có thể sử dụng băng vệ sinh hoặc băng gạc y tế.. giúp vùng hậu môn sạch sẽ khô thoáng hơn. Không bôi thuốc, ngâm hậu môn khi không có sự chỉ địch của bác sỹ điều trị.

Khám lại theo sự chỉ định của bác sỹ: bệnh nhân nên tái khám lại theo lịch hẹn của bác sỹ điều trị.

3. Quy trình rửa vệ sinh hậu môn hàng ngày

Phẫu thuật Trĩ có thể được chia ra 2 nhóm: Nhóm đưa vào trong hậu môn để cắt (Longo, Siêu âm Doppler…) và nhóm kéo búi trĩ ra ngoài để cắt (Phương pháp whiter head, Miligan Morgan bằng dụng cụ điện cao tần HCPT, Laser, dao điện…). Nhóm đưa vào trong để cắt thì sau phẫu thuật nhìn ngoài hậu môn sẽ không có tổn thương gì, việc vệ sinh hậu môn sẽ dễ dàng hơn. Còn nhóm kéo ra ngoài để cắt sẽ có vết cắt ngay rìa hậu môn, ngoài việc rửa vệ sinh hậu môn như nhóm đưa vào trong thì cần phải có người hỗ trợ để nong hậu môn hàng ngày để phòng chống hẹp hậu môn về sau (Bác sĩ phẫu thuật sẽ hướng dẫn cách nong cụ thể).

Các bước rửa vệ sinh hậu môn hàng ngày:

- Chuẩn bị: 01 chậu rộng đủ diện ngồi được vào, khăn xô 2-3 lớp (khăn lau mũi, lau đít trẻ em), băng vệ sinh phụ nữ.

- Bước 1: Đại tiện không chùi bằng giấy, đại tiện xong dùng vòi sen/xịt xịt rửa sạch hậu môn.

- Bước 2: Dùng chậu lấy nước ấm vừa đủ số lượng và đủ độ ấm, pha thuốc Bethadin 10% vào khoắng đều nhìn như màu nước chè tươi.

- Bước 3: Ngồi hẳn vào chậu, dùng tay rửa sạch hậu môn.

- Bước 4: Dùng khăn xô thấm khô, đặt băng vệ sinh, mặc quần áo.

- Buổi sáng – chiều – tối nếu thấy ướt, hôi bẩn hậu môn cũng rửa vệ sinh hậu môn như quy trình trên.

4. Những điều nên tránh sau phẫu thuật cắt trĩ

Không đi xe máy: tốt nhất, bệnh nhân không nên đi xe máy trong vòng 1 – 2 tuần sau khi phẫu thuật, tránh cọ sát va chạm khiến vết mổ chảy máu.

Không quan hệ tình dục: kiêng quan hệ tình dục cho đến khi lành vết thương, những kích thích, va chạm trong khi quan hệ có thể dẫn đến chảy máu, gây đau đớn cho bệnh nhân.

Để biết thêm chi tiết về các phương pháp điều trị và phẫu thuật, chăm sóc sau mổ, vui lòng liên hệ:

Bác sĩ CKII Nguyễn Văn Thưởng – Khoa Ngoại – Hậu môn Trực tràng – Bệnh viện Đa khoa Tràng An – 59 Thông Phong – Tôn Đức Thắng – Đống Đa – Hà Nội.

Điện thoại: 0168.3949.569 , 0437323665/ máy lẻ 301.

Email: nvthuonght@yahoo.com ,

Website: benhtrirohaumon.com